Dört Ay

 

Tr

Üç bin sekiz yüz otuzuncu sokak, öyle değil mi? Yabancı bir mahalle ama tanıdık burası bana, diyorum. Yabancı duruyorum, yanımdan geçip gidenler sanki bunu söylüyor bana. Hayır diyorum, gayet tanıdık ve bu mekanın bir parçasıyım ben. Yahut o mekan benim bir parçam. Cami arıyor gözlerim, neyse ki bakkalı görüyorum. Cami de buradaymış. Küçük, kare ve abartısız bir ibadethane. Olması gerektiği gibi, diye düşünüyorum.

Doğru kapının önünde olsam da açamıyorum. Bekliyorum öylece. Kapı açılıyor. Yeşil uzun elbisesiyle beni güler bir yüz karşılıyor. Elbise ne kadar yakışmış, uzun da gösteriyor kendisini, diye düşünürken, o benim yüzüme bir güzelliğin gelmiş olmasından bahsediyor. Merdivenleri tırmanıyoruz. İlk ağabeyin evi. Üst kat onlara ait. Dışardan görünene karşın genç bir ev burası. Geniş, ferah. Ama en çok da tanıdık.

Sonunda varıyorum onun yanına. Eline uzanıyorum, o da uzatıyor zaten. Öpüyorum elini ve yüzünden daha genç durduğunu düşünüyorum ellerinin. Biraz geç kaldığım için utanıyorum.

"Yok," diyor, "bir yere yetişmeyeceğim zaten."

Biraz geçiyor. Sonra geri dönüyorum onun yanına. Başlıyoruz konuşmaya. Sorularım birbiri ardına geliyor, o da teker teker cevaplıyor.

"Okula gidebildiniz mi hiç??"

Gülümcük bir acıyla. "Kızım, biz bir şey görmedik. Anne görmedik, baba görmedik. Yoksulluk gördük."

Bir şey demiyorum, o sözü çoktan almış oluyor. İçten içe mutluyum, rahat konuşan bir kadın olduğu için. "Biz beş kardeşiz. Annemiz düşük yapınca ölmüş."

Beklemiyorum olayın annenin ölümüne bağlanmasını. Az önce mutluluğumun üstüne içim ürperiyor, ölüm kelimesiyle. Sadece kafa sallayıp duruyorum. Başın sağ olsun bile diyemiyorum. Kalakalıyorum karşısında.

Büyük ağabeyinden bahsediyor, ağabeyinin henüz sekiz belki yedi yaşlarında olduğu bir vakitten.

“Annem hamile ama iş var yapılacak. Hayvan gübresini sepete koymuşlar. Ağabeyime 'gel de kaldır omzuma' demiş. Ağabeyim kaldırırken sepet annemin üstüne düşmüş."

Gözlerimin içine bakarken konuşuyor. Gözlerimin içine bakarken sesi daha da derinleşiyor. "Anam o zaman utanıyor, kimseye bir şey demiyor yani. Üç ay, dört ay kanama yaşıyor."

Gözlerinin içine bakarken, "Kimseye ses etmemiş mi?" diye soruyorum korkuyla ve cevabını bilmeme rağmen. 

Çok emin bir şekilde başını sallıyor. "Kimseye ses etmemiş! Anası yok, büyük kardeşleri yok. Onlar da iki yetim, teyzemle beraber. Onların da anası yokmuş."

Öksüzlüğü miras alan kadın devam ediyor anlatmaya. "Karnında ölü bebeyle kalmış dört ay. Dört ay, kızım! Bu çocuk da karnında."

Gözlerimin içine bakarken benden tepki beklediğini hissediyorum. Ama ben sadece, "Anladım," diyorum. Oysa anlamıyorum.

"En sonunda neneme söylemiş. Benim babaanneme. O da dedeme söylüyor. 'Bu çok hasta,' demiş. Dedem sormuş, 'Nesi var?' Ee, eskiden utanıyorlar, demişler mi kanaması var, hamileymiş, bilmem ne? Nenem yine de dayanamamış, 'Kanaması var,' demiş. O zaman kaldırmışlar, getirmişler şehre. Doktor Feridun varmış."

Henüz geçen haftalarda yerel bir televizyon kanalında izlediğim adamı hatırlıyorum. Doktor Feridun Bey hem anlatıyor hemde onu anlatıyorlardı. Gözümde gençliğini canlandırıyorum. O an kalkıp gidip sormak istiyorum doktora, dört ay karnında ölü bebekle yaşayan kadını hatırlıyor musun? diye. 

"Doktor annemi kürtaja almış. O çocuğu parça parça annemin kanından çıkarmış. Artık annem ölüm derecesine gelmiş ya!"

Ölüm kelimesini bastırarak söylüyor. Sanki kelimeden annesinin öcünü alacakmışçasına.

"Artık dedemi çağırmışlar. Öleceğini anlayınca babası son kez görsün demişler. Dedem odaya girince annem ağzını ısırmış."

Bu sözleri söyledikten hemen sonra üst dişleriyle alt dudağını sıkıyor, o acıyı hissettirmek ister gibi. 

"Utancından mı?" diye soruyorum ve sesim titriyor artık.

"He. Üstü açık ya. O zaman da... O zaman annem işte ölmüş..."

‘Rabbim rahmet eylesin.’ diyebiliyorum. 

‘Amin.’ dedikten sonra derin bir nefes alıyor. Benim sağ tarafımda hafif uzağa bakıyor. ‘O zaman diyorlardı ki: iki kova doldurdular. Kanla, kemikle, etle… O gitti. Biz kaldık. Ama annem öyle de namuslu bir kadındı ki dört ay karnında ölü bebesiyle kalmış da ses etmemiş. Şimdi kadınlar en ufak sancıda feryat figan ediyor. Eskiden böyle miydi? Eskiden haya vardı, namus vardı. Utanma kalmadı kızım.’ 

Gözlerimin içine bakan ve kendi acısını anlatan kadının karşısında onun acısına ağlamaktan utanıyorum. Hüngür hüngür ağlamak istiyorum. Yerin dibine girsin bu namus, olmaz olsun böyle utanma, namus diye övdüğün şey anneni elinden almış diye isyan etmek istiyorum. Buna rağmen yalnızca susuyorum. Susuyorum ve anlamaya çalışıyorum onu. Günlerdir içimi parçalayan bu acıyı, karnında dört ay ölü bebek taşıyan kadının sessizliğini anlamaya çalışarak sustum. 

Karşımdaki kadın ise devam ediyordu acısının yansıdığı sözlerine...

Eng

Isn't it Street 3830? A foreign neighborhood, yet it feels familiar to me, I think. I stand like a stranger, and the people passing by seem to affirm this feeling. No, I tell myself, this place is familiar. I am a part of this place, or perhaps this place is a part of me. My eyes search for a mosque. Thankfully, I spot a grocery store. The mosque is right there too—small, square, and unembellished, just as it should be, I think.

Even though I stand before the right door, I can't bring myself to open it. I wait. Then the door opens. A smiling face greets me, wrapped in a long green dress. It suits her so well, making her appear taller, I think. Just as I ponder this, she remarks on how a certain glow has come over my face.

We climb the stairs. The first floor belongs to the eldest brother. The upper floor is theirs. Contrary to its outward appearance, this house is young inside—spacious, airy. But above all, familiar.

At last, I reach her. I extend my hand, and she does the same. I kiss her hand and think how much younger it looks than her face. I feel ashamed for being late.

"It’s alright," she says, "I have nowhere to be."

A moment passes. Then I return to her side. We begin to talk. My questions come one after another, and she answers them one by one.

"Did you ever get to go to school?"

She smiles, but it is tinged with sorrow. "My girl, we saw nothing. No mother, no father. We saw poverty."

I say nothing. But she has already taken hold of the conversation and continues. "We were five siblings. Our mother died after a miscarriage."

I don’t expect the story to lead to her mother’s death. A moment ago, I felt a quiet relief at her openness, but now the word death sends a shiver through me. I just nod. I can’t even bring myself to say I'm sorry for her loss. I am frozen before her.

She starts speaking about her eldest brother, recalling a time when he was barely seven or eight.

"My mother was pregnant, but there was work to be done. They put animal manure in a basket. She told my brother, 'Come, lift it onto my shoulders.' As he did, the basket fell on her."

She looks into my eyes as she speaks. Her voice deepens. "My mother was ashamed. She didn’t tell anyone. She bled for three, four months."

Looking into her eyes, I ask—though I already know the answer—"She didn’t tell anyone?" My voice is laced with fear.

She nods firmly. "She didn’t tell anyone! She had no mother, no elder siblings. Just her and my aunt, two orphans. Their mother was gone too."

A woman who inherited orphanhood carries on with her story. "She lived with a dead baby inside her for four months. Four months, my girl! That child stayed inside her."

As she looks into my eyes, I can feel her waiting for a reaction from me. But all I can say is, "I understand." It was a lie. I didn’t understand.

"In the end, she told my grandmother—my father’s mother. And my grandmother told my grandfather, 'She’s very sick.' My grandfather asked, 'What’s wrong with her?' But back then, people were ashamed to speak of such things. Would they say, 'She’s bleeding, she’s pregnant, something is wrong'?"

"But my grandmother couldn’t stay silent. She said, 'She’s bleeding.' So they took her to the city. There was a doctor, Feridun."

I recall the man I saw just weeks ago on a local TV program. They spoke about him, and he spoke about himself. I try to picture him in his younger years. For a moment, I want to stand up and find him. Do you remember a woman who carried a dead baby in her womb for four months? I want to ask.

"The doctor performed an abortion. He removed the baby piece by piece from my mother’s womb. By then, my mother was already on the verge of death!"

She emphasizes the word death as if seeking revenge through it.

"Then they called for my grandfather. When they realized she wouldn’t survive, they said, 'Let her father see her one last time.' My grandfather entered the room, and my mother bit her lips."

As soon as she says this, she mimics the motion—her upper teeth pressing into her lower lip, as if wanting me to feel that pain.

"From shame?" I ask, my voice trembling now.

"Yes. She was uncovered, you see. And then… then, my mother died."

"May Allah have mercy on her," I manage to say.

"Amen," she whispers, exhaling deeply. She looks past me, gazing somewhere in the distance. "They said they filled two buckets. With blood, with bone, with flesh… She was gone. We remained. But my mother—she was an honorable woman. She carried that dead baby in her womb for four months and never spoke a word. Women today scream at the slightest pain. But back then? Back then, there was modesty, there was honor. Now, there is no shame left, my girl."

She looks straight into my eyes as she speaks, pouring out her pain. And I—I feel ashamed of want tocrying for her suffering.

I want to weep, to scream, Damn this honor! To hell with this shame! I want to shout, The very thing you praise stole your mother from you! But instead, I stay silent.

I stay silent and try to understand her.

For days, this sorrow has been gnawing at me. The silence of a woman who carried death inside her for four months.

And the woman before me continues speaking, as if recounting nothing more than an ordinary story...